مراسم حج در دوره اول عباسیان

مراسم حج از جمله مراسمی است که در اسلام اهمیت بسیاری دارد، اسلام آنرا سازماندهی نهایی نمود و احکام و دستورات ویژه ای برای آن در مقام اجرا قرار داده است. مسلمانان چه در زمان رسول خدا (صلی الله علیه آله) و چه پس از آن اهتمام ویژه ای به آن داشته اند.تاکید امامان معصوم در طول تاریخ به این بوده که از عظمت حج کاسته نشود. و بر این اساس حج در دوره خلفا هم همواره مورد توجه بوده است.همین طور در دوره عباسیان توجه و عنایت وی‍ژه ای به این امر بوده است .لذا خلفای عباسی خودشان بارها به سفر آمده بودند و از نزدیک شاهد حج گزاری مردم و مشکلات حجاج بودند و سعی بر رفع آنها داشتند. و همچنین عباسیان به تحول و توسعه و تعمیر راههای مواصلاتی، تامین شرب حجاج و وسعت ابنیه و مساجد و مکه و تعیین امیر الحاج مبادرت می ورزیدند. موضوع این رساله مراسم حج در دوره اول عباسیان است سئوال اصلی این پژوهش چنین است: « سیاست عباسیان نسبت به برگزاری مراسم حج در دوره ی اول چگونه بوده است؟ در پاسخ آن این فرضیه مطرح شده است: « خلفای بنی عباس نهایت تلاش خود را جهت بهره گیری از حج در راستای تحکیم خلافت داشته اند» جهت بررسی این سئوال و فرضیه فصولی چند در نظر گرفته شده است.» این رساله شامل کلیات (طرح تحقیق) و سه فصل است. فصل اول آن به جایگاه حج در دوره پیش از خلافت عباسیان می پردازد. فصل دوم آن به کارگزاران و امیرالحاج ها و خدمات آنها و سیاست عباسیان در مراسم حج در دوره اول عباسی اختصاص دارد فصل سوم وضعیت شیعیان و خوارج را نسبت به حج در عصر اول عباسی مورد بررسی قرار داده است.